Deze week neem ik je graag eens mee in de wereld van feedback en kritiek.
Want feedback en kritiek krijgen en geven we allemaal wel eens. Dat is nu eenmaal een fact of life. Maar hoe geef je en ontvang je op een goede manier feedback?
Wij maken ons ondertussen op voor de 2e editie van het Loopbaanevent wat volgende week op zaterdag 21 mei in het Willem II stadion plaatsvindt. En waar we natuurlijk op veel positieve feedback hopen :-). Ben je trouwens van de partij? Er is nog plek dus je bent van harte welkom! Klik hier voor meer info en lees daarna snel verder in het artikel wat ik dit keer voor je geschreven heb.
Als kritiek je onverhoopt ten deel valt, kun je nog zo je best doen om je in te leven in de ander en begrip te tonen voor waar hij vandaan komt maar daar zit een grens aan. Nietwaar? Want soms wil je gewoon even je hart kunnen luchten en ongegeneerd vertellen wat je dwars zit. Zonder aanziens des persoons. Maar helemaal uit je panty gaan en rücksichtsloos je gal spuien is ook niet helemaal handig. Dat levert waarschijnlijk meer schade op die je nadien dan weer te herstellen hebt dan het plezier van het ongezouten kritiek leveren. Maar goed, hoe kun je kritiek geven zodanig dat het jou recht doet en tegelijkertijd goed ontvangen wordt aan de andere kant?
Hieronder lees je een aantal spelregels die je kunnen helpen bij het geven van je feedback. Volgende keer vertel ik je graag hoe je heel handig om kunt gaan met kritiek die je zelf ontvangt.
De ander beschuldigen of met woorden straffen levert je waarschijnlijk niet het gewenste effect op. Ja, inderdaad, jij bent je verhaal kwijt maar waarschijnlijk ben je de ander ook kwijtgeraakt. En dat was vast niet de bedoeling.
Vraag je dus eerst af wat de kern van je kritiek is en wat je de ander precies duidelijk wilt maken. Ben je het niet eens met de inhoud van het gesprek, voel je dat jullie gesprek iets doet met jullie relatie of verhouding tot elkaar, stoor je je aan het proces dat gevolgd wordt, is de context niet oké of voel je je in je zijn geraakt? Spreek dat dan uit.
Wees persoonlijk
Let erop dat je niet een mening over de ander verkondigt maar in je boodschap opneemt hoe het voor jou is of voelt. Dus “ik vind dat je raar doet” levert enkel commentaar op dat wat de ander doet. Het zegt niets over jou en wat het jou doet.
Wat gij niet wilt dat u geschiedt…
Geef feedback zoals jij zelf ook graag feedback krijgt. Dit is een voorwaarde voor een fatsoenlijke, respectvolle omgang met elkaar. Bovendien wordt het in een relatie altijd als ongelijkwaardig en onrechtvaardig ervaren, wanneer de ene partij wel iets moet doen en de andere hoeft dat niet.
Wees positief
Geef niet alleen kritische maar ook positieve feedback. De ander zal zich makkelijker open kunnen stellen voor je feedback als je ook regelmatig laat weten wat je aan de ander waardeert. Ieder mens heeft het nodig zich gezien en gewaardeerd te weten in zijn goede intenties, wil hij zich open kunnen stellen voor hulp en feedback.
Wees direct
Soms zijn we (onbewust) bang voor wat onze boodschap bij de ander oproept. Daarom hebben we de neiging om onze reactie wat te verpakken in algemeenheden en onze uitspraken wat af te zwakken door woorden als “een beetje”, “eigenlijk” en “iets”. Zo proberen we te voorkomen dat onze woorden te hard binnenkomen maar heeft het meestal als effect dat je boodschap helemaal niet aankomt.
Een andere vorm van indirecte boodschappen is bijvoorbeeld een uitspraak als “jeetje, wat is het hier koud”. Uiteraard kan zo’n uitspraak puur bedoeld zijn om de temperatuur in de kamer aan te geven. Maar soms voel je het indirecte appel wat eronder ligt. Herken je dergelijke uitspraken bij jezelf? Vraag je dan eens af waarom je in plaats daarvan niet de volgende vraag stelt: “Ik vind het erg koud hier. Kunnen we de verwarming omhoog schroeven of het raam dicht doen?”
Voor degene die zulke uitspraken tegenkomt en ze normaliter negeert: probeer een volgende keer de ander te vragen naar zijn bedoeling. “Wat wil je? Naar een andere warmere plek of de verwarming omhoog of …?” Zo nodig je de ander uit zich concreet uit te spreken wat hij wil en daar zijn verantwoordelijkheid voor nemen.
Wees concreet
In het verlengde van ‘wees direct’ ligt ‘wees concreet’. Benoem zo concreet mogelijk de gedragingen van de ander. Dus niet: “Ik word toch altijd zo geraakt als ik zie dat mensen elkaar niet uit laten praten. Ik denk dan altijd bij mezelf dat dat helemaal niet zo hoeft. Het kan zo gemakkelijk anders, echt waar.” Liever spreek je je concreet uit: “Ik vind het moeilijk om te horen dat jullie elkaar niet uit laten praten. Dat raakt me. Het lijkt wel alsof jullie erop gebrand zijn je eigen mening te verkondigen in plaats van de ander uit te laten praten en daadwerkelijk te luisteren naar de ander.”
Interpreteer niet maar onderzoek en toets
We denken al snel te weten wat de ander bedoelt. Wat de ander zijn drijfveer is. “Je zegt dat ik mijn werk niet goed doe. Volgens mij ben je boos op mij en gun je mij mijn succes niet.” Beschrijf liever de effecten van het gedrag van de ander op jezelf zonder de interpretaties en onderzoek of je ingevingen juist zijn. “Je zegt dat ik mijn werk niet goed doe. Dat raakt me en ik snap het eerlijk gezegd niet. Hoe doe ik mijn werk niet goed?”
Geef bruikbare feedback
Geef feedback op gedrag waar de ander werkelijk iets aan kan doen. Het is niet heel zinvol van iemand die moeite heeft met groepen te verwachten dat hij zich laat horen in een nieuwe groep. Het heeft wel zin iemand die veel ruimte inneemt in een groep te vragen om een tandje terug te nemen en anderen eveneens ruimte te geven.
In het hier en nu
Feedback heeft het meeste effectief wanneer deze in het hier en nu gegeven wordt. Dus zo kort mogelijk nadat de ander zijn gedrag heeft laten zien. Daardoor is het gedrag van de ander nog vers in diens geheugen. Daarnaast voorkom je dat irritaties zich opstapelen en je op enig moment uitbarst.
Wees uitnodigend
Laat in je reactie merken dat je je niet superieur voelt en boven de ander stelt. Dat je graag samen met de ander onderzoekt wat ieder zijn aandeel is in jullie communicatie. Steek daarbij ook de hand in eigen boezem. Eis geen directe verandering van de ander en geef de ander tijd om jouw feedback tot zich te laten komen.
Sta open
Sta open voor het gedrag en de reactie van de ander en onderzoek bij jezelf wat maakt dat dat een reactie bij jou oproept. Want jouw reactie en de daaraan gekoppelde feedback zegt mogelijk meer over jou dan over de ander.
Haal er geen derden bij
Het is soms heel verleidelijk om er een ander bij te halen. Zeker als je merkt dat de ander niet heel gewillig op je feedback reageert. “Ik ben niet de enige die dat vindt, hoor. Gisteren zeiden ze het hiernaast ook al.” Dit is eerder een uiting van onvermogen dan dat het je helpt de ander te bereiken.
Nou, wat denk je?
Gaat het geven van feedback je zo wat makkelijker af? Zoals gezegd vertel ik je de volgende keer hoe je feedback die jij zelf krijgt heel mooi kunt ontvangen en er op kunt reageren.
En hoe spannend ik het ook vind (en natuurlijk liever niet heb :-)) kom maar op met jouw feedback op dit artikel…
