Het heeft even geduurd maar daar ben ik dan met het 2e deel van hoe jij je eigen kritiek kunt regisseren.
Want feedback en kritiek krijgen en geven we allemaal wel eens. Dat is nu eenmaal een fact of life. Ondanks dat feit vind ik kritiek nog steeds niet altijd tof en leuk :-). Zo krijgen bijvoorbeeld het aantal afmeldingen op mijn nieuwsbrief in mijn hoofd onevenredig meer aandacht dan de nieuwe aanmeldingen. Blijf nu eenmaal iemand die het iedereen graag naar de zin maakt…
Ondertussen zijn we druk bezig met de laatste werkweken voor onze vakantie en natuurlijk Villa Trivalent die daar midden in valt. Werken met een glas prosecco en een zwemdbad aan het einde van de dag in het vooruitzicht, zeg maar. En natuurlijk overdag een heel gaaf programma wat de deelnemers daadwerkelijk dichter bij hun doelen en zichzelf brengt. Wij hebben er in ieder geval heel veel zin in!
Maar goed, even terug naar het hier en nu en het regisseren van je eigen kritiek. Hieronder tref je een aantal handreikingen aan om kritiekmomenten glansrijk te doorstaan.
Ga zelf kritiek over je afroepen
Huh? Nee toch zeker? Je denkt misschien “ik ga zelf toch niet bewust vragen naar wat er niet goed was?”. Maar misschien is dat toch niet een heel onverstandige gedachte. Door er namelijk zelf om te vragen, blijf je als het ware in de regie. Zo krijg je op een door jou geregisseerd moment feedback op je handelen. In plaats van dat het je zomaar ineens wordt toegeworpen op een moment waarop je er helemaal niet op bedacht was.
Een groot voordeel van er zelf om vragen is dat je je bewuster kunt wapenen tegen de kritiek die er mogelijk komt. Zeker als je weet welke delen in jou geraakt kunnen worden, zoals het onzekere deel of het perfectionistische deel. Helemaal fijn is het als je weet waardoor dat deel er is. Wat dat deel voor jou probeert te bereiken. Zoals het deel in mij dat het iedereen graag naar de zin wil maken.
Als je jezelf op deze manier kent, weet je wellicht ook al dat het een oud patroon of een oude overtuiging is die geraakt en aangezet wordt waardoor je in dit deel stapt. In het hier en nu kun je er vanuit een volwassen positie voor kiezen om er anders mee om te gaan.
Door bijvoorbeeld een gedachte ernaast te zetten als: “Ik wil mezelf graag ontwikkelen en beter worden in mijn vak dus kies ik er nu bewust voor om open te staan voor wat ik anders kan doen. Als ik dan mogelijk geraakt wordt in een oud stuk van mij, zal ik het waarnemen en vervolgens loslaten. Omdat het tijd is voor nieuwe patronen.”
Of: “Deze feedback zegt niets over of ik wel of niet goed ben in wat ik doe maar geeft mij een indruk van wat de ander belangrijk vindt. Hierdoor kan ik mijn aanpak nog beter afstemmen op wat die ander van mij nodig heeft.”
Dus probeer binnenkort eens uit hoe het is om vanuit deze houding luchtig en neutraal aan de ander te vragen hoe hij jou en je handelen ervaren heeft. Stel daarbij de vragen: “Waar ging het niet goed, volgens jou? Wat had ik anders kunnen doen? Hoe voldeed het nog niet aan jouw criteria, aan wat voor jou belangrijk is?”
Grote kans dat de ander gaat reageren en vertelt hoe het nog niet oké was naar zijn mening. Luister open naar wat de kritiek is. Stem op de ander af en werk aan je contact met de ander door de kritiek te herhalen met dezelfde woorden en op dezelfde toon. Of als er te veel emotie doorklinkt in de kritiek, herhaal de woorden op een neutrale toon.
Het mooie van het herhalen vind ik, is dat je de woorden ook echt even tot je kunt laten komen. Naar binnen kunt laten zakken en je gewaarworden wat het met je doet. Ga ook niet direct de verdediging in met “ja, maar…”. Kauw als het ware even op de woorden. Laat ze in jezelf resoneren en bemerk of oude delen geraakt worden of dat je voelt dat je op het punt staat dat oude inefficiënte patroon uit de kast te pakken en voor je uit te rollen.
Bemerk het en kies er bewust voor om dit keer niet mee te gaan in dat oude stuk door de ander de vraag te stellen hoe jij het voor hem beter had kunnen doen. Luister naar de oplossingen die de ander aandraagt en heb speciale aandacht voor de gedragsmatige tips die hij voorstelt. “Je mag meer X, Y of Z doen” of “als je toen en toen zus en zo had gedaan, was het beter geweest”.
Let op negatief geformuleerde uitspraken en buig ze om naar positief geformuleerde gedragingen. “Als je me toen niet had laten X, Y of Z, dan waren we verder gekomen.” Jouw wedervraag kan dan zijn: “Wat had ik je dan beter wel kunnen laten doen?”
Vraag vervolgens de ander wat het hem had opgeleverd als je dit zo had gedaan. “Dus, als ik jou goed begrijp, had je liever X dan Y gedaan?” Herhaal zo letterlijk mogelijk de woorden van de ander. Kans is groot dat de ander duidelijk instemmend knikt of “ja” zegt. “Wat had jou dat gebracht of opgeleverd als ik dat zo had gedaan?”
Luister naar het onderliggende criterium en ontdek wat de ander belangrijk vindt en nastreeft. Als de ander daar nog niet heel duidelijk in is of je hebt het idee dat er een nog belangrijker criterium onder ligt, vraag dan gerust door. “Wat is hier voor jou belangrijk? Wat streef je na? En wat levert je dat vervolgens op?”
Check dan of dat wat de ander van je vraagt niet jouw eigen criteria overschrijdt of in gevaar brengt. Als dat niet het geval is, stem dan in met dat wat de ander voorstelt. Als je eigen criteria wel in het gedrang komen, ga dan na welk criterium zich met name laat ‘horen’.
Reageer door uit te spreken wat voor jou belangrijk is in deze context en onderzoek samen hoe aan jullie beide criteria voldaan kan worden. “Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zowel aan ‘criterium A’ als ‘criterium B’ voldaan wordt? Wat zou daarvoor nodig zijn?”
De ‘hoe-vraag’ impliceert dat het mogelijk moet zijn om aan allebei de criteria te voldoen en zet jullie beider breinen aan tot het bedenken van passende oplossingen.
Achter ieder gedrag zit een positieve intentie en zo is kritiek niets meer en niets minder dan een verzoek van de ander om aan zijn criteria te voldoen. Door naar die criteria te vragen, kom je die ander tegemoet in het appel wat hij op je doet. Zo ontstaat er ruimte om een meer gewenste beweging te maken, zodat er zowel bij jou zelf als bij die ander een tevreden gevoel ontstaat en jullie samen je weg kunnen vervolgen.
Laat je me weten hoe het je bevalt regisseur van je eigen kritiek te zijn?
